Eerste zondag in de advent van jaar B

Een tijd van vreugde en hoop

 Benedictus XVI spreekt in een van zijn homilies over deze passage die vandaag in de adventstijd wordt gegeven; we moeten voor de paus bidden, zoals Marcus zegt, maar niet alleen: « De voorbereiding op de komst van Christus is ook de vermaning die we uit het Evangelie van vandaag ontvangen: ‘Kijk’, vertelt Jezus ons in de korte gelijkenis van de huisbewoner die weggaat maar niet weet of hij zal terugkeren ( Mc 13,33-37). Waakzaam zijn betekent de Heer volgen, kiezen wat hij heeft gekozen, liefhebben wat hij heeft liefgehad, zijn leven aanpassen aan het eigen leven; waakzaam zijn betekent elk moment van onze tijd doorbrengen in de horizon van zijn liefde, zonder ons te laten overweldigen door de onvermijdelijke dagelijkse moeilijkheden en problemen « .

# Advent, in veel christelijke riten, is de liturgische tijd voor Kerstmis en bereidt zich voor op Kerstmis: In de christelijke riten van het Avondland markeert het het begin van het nieuwe liturgische jaar. In de Romeinse rite van de katholieke kerk bestaat de advent uit vier zondagen en kan deze vier weken duren. Het bestaat uit twee periodes; eerst wordt er gekeken naar de toekomstige komst van Christus in glorie aan het eind van de tijd, een gelegenheid tot boetedoening; vanaf 17 december richt de liturgie zich in plaats daarvan op de komst van Christus in de volheid van de tijd, met zijn Menswording. Tijdens het adventsseizoen is de kleur van de heilige gewaden van de priester violet, behalve op zondag in de derde week, wanneer roze gewaden als optie kunnen worden gedragen. Deze zondag wordt inderdaad Gaudete genoemd, vanwege de antifoon bij de ingang van de mis, die een passage is uit de Brief aan de Filippijnen waarin Paulus ons uitnodigt om ons te verheugen: « Verheug je altijd in de Heer: ik herhaal: ‘Verheug je, de Heer is nabij’ »[1]; het boetekarakter van de Advent wordt zo verwaterd door de hoop op de glorieuze komst van Christus.
Uit het Evangelie van Jezus Christus volgens de heilige Marcus

In die tijd zei Jezus tegen zijn discipelen: « Pas op, blijf wakker, want je weet niet wanneer de tijd rijp is. Hij is als een man op reis: Hij verliet zijn huis, gaf zijn bedienden alle macht, zette iedereen op zijn werk en vroeg de portier de wacht te houden. Kijk, want je weet niet wanneer de meester van het huis komt, of het nu ‘s avonds is of om middernacht, bij de hanenkam of ‘s morgens; als hij onverwacht komt, zou hij niet willen dat je in slaap wordt gevonden. Wat ik nu tegen jullie zeg, zeg ik tegen jullie allemaal: blijf wakker!  « (Mark 13, 33-37).

# Advent (van de Latijnse adventus : Advent, de komst van de Messias) is de periode die een paar weken voor Kerstmis beslaat, vier in de traditie van de Latijnse Kerk. Sinds de stichting van deze liturgische periode is de advent, naar analogie van de vierjaarlijkse vastentijd van paus Gregorius de Grote, de tijd van de voorbereiding op de komst van Christus, dat wil zeggen op zijn geboorte. In kerken die de Gregoriaanse kalender gebruiken, begint de advent op de vierde zondag voor Kerstmis en markeert het begin van het liturgische jaar. De advent begint dus op zijn vroegst op 27 november en uiterlijk op 3 december en eindigt op 24 december. Voor de Oriëntals en Mozarabis duurt de Advent zes weken en begint deze tussen 11 en 15 november.

In de katholieke kerk en in de meeste protestantse kerken is de liturgische kleur van deze periode violet. Vier kaarsen worden op de adventskrans geplaatst. Elke adventszondag wordt er een extra kaars aangestoken. Hoe dichterbij het feest komt, hoe meer licht er is. De vier brandende kaarsen staan symbool voor het naderende kerstlicht, dat hoop en vrede brengt. Deze kaarsen symboliseren de grote stadia van verlossing voor de komst van de Messias.

Het eerste is het symbool van vergeving dat aan Adam en Eva is verleend. Geïnspireerd door een Duitse traditie uit de 16e eeuw werd de adventskrans in 1839 door de herder Johann Heinrich Wichern uitgevonden om het ongeduld van de door hem opgevoede kinderen te beteugelen; hij maakte vervolgens een houten krans met negentien kleine rode kaarsen en vier grote witte kaarsen.

Elke ochtend werd er een kleine kaars aangestoken en elke zondag een grote kaars ; het was de gewoonte om alleen de grote kaarsen aan te steken. De kroon is traditioneel gemaakt van sparrentakken die samengebonden zijn met een rood lint en versierd zijn met dennenappels, hulst, laurier en soms maretak. Het is ook een oud symbool dat verschillende dingen betekent; ten eerste symboliseert de kroon de overwinning; naast zijn ronde vorm die doet denken aan de zon en zijn jaarlijkse terugkeer, staat het getal vier voor de vier adventweken, de vier seizoenen en de vier kardinale punten, en is de kleur groen een teken van leven en hoop.
De dennenboom is een symbool van kracht en de laurier een symbool van overwinning op de zonde en het lijden. De laatste twee, samen met de hulst, verliezen hun bladeren niet en vertegenwoordigen zo de eeuwigheid van God. De kaarsvlammen daarentegen zijn een weergave van het naderende kerstlicht, dat hoop en vrede brengt, en een symbool van de strijd tegen de duisternis. Voor christenen is deze kroon ook het symbool van Christus de Koning, de hulst, die doet denken aan de doornen van de Heilige Kroon op het hoofd van Christus. De adventskrans wordt traditioneel op een tafel met vier kaarsen of op de voordeur van het huis geplaatst als een teken van welkom.

De kaarsen symboliseren ook de grote fasen van verlossing voor de komst van de Messias; de eerste is het symbool van de vergeving die aan Adam en Eva is verleend, de tweede is het symbool van het geloof van Abraham en de patriarchen die geloven in de gave van het Beloofde Land, de derde is het symbool van de vreugde van David wiens afkomst niet zal eindigen en die zo getuigt van zijn verbond met God, en de vierde en laatste kaars is het symbool van de leer van de profeten die een koninkrijk van gerechtigheid en vrede hebben verkondigd.

Of opnieuw symboliseren ze de vier fasen van de menselijke geschiedenis: de schepping, de Menswording, de verlossing van de zonde en het Laatste Oordeel. Op dit moment worden de vier kaarsen geleidelijk aan aangestoken tijdens de mis in de katholieke kerk, maar de symboliek van deze fasen komt zelden tot uiting. In de Orthodoxe Kerken zijn er soms kransen met zes kaarsen, wat te wijten is aan de lange adventstijd.

In Zweden zijn adventskandelaars wit, een symbool van feestelijkheid en zuiverheid, en de krans is gereserveerd voor het feest van de heilige Lucia op 13 december. In Canada is de adventskrans versierd met drie paarse kaarsen en een roze kaars; de roze kaars wordt op de derde zondag van de advent aangestoken en herinnert ons aan de vreugde van de voltooiing van het wachten. In Oostenrijk zijn de kaarsen violet, een teken van boetedoening.

Advent is van oudsher een tijd van vreugde en hoop. De komst is het perspectief dat zich met Kerstmis opent, een perspectief van vrede en licht dat Christus aan de wereld komt brengen. Het is ook een tijd van wachten: het bezoek waar we op wachten is niet alleen familie en vrienden, het is ook en vooral de Heer. Het is daarom belangrijk om niet in slaap te vallen, maar om waakzaam te zijn om zo’n belangrijk bezoek niet te missen. We moeten waakzaam zijn, broeders en zusters. De nieuwe wereld zal uit onze handen komen, de Heer toont zich door onze gebaren van liefde en gerechtigheid. We zijn niet doof voor de kreten van onze wereld.

Kijken betekent wachten, het betekent in ons het verlangen naar een nieuwe dag in leven houden. Dit kan worden geleerd, want wachten is een houding van de armen. Dit komt overeen met de eerste gelukzaligheid: « Gezegend zijn zij die de zielen van de armen hebben !  « Waarom nog langer wachten als we alles hebben? Waarom zouden we leren waakzaam te zijn als we tevergeefs wachten ? Maar dit wachten moet actief zijn: We wachten de komst van Christus niet af door op onze handen te gaan zitten.
In de katholieke kerk en in de meeste protestantse kerken is de liturgische kleur van deze periode violet. Vier kaarsen worden op de adventskrans geplaatst. Elke adventszondag wordt er een extra kaars aangestoken. Hoe dichterbij het feest komt, hoe meer licht er is. De vier brandende kaarsen staan symbool voor het naderende kerstlicht, dat hoop en vrede brengt. Deze kaarsen symboliseren de grote stadia van verlossing voor de komst van de Messias.

Kijken betekent wachten, het betekent in ons het verlangen naar een nieuwe dag in leven houden. Dit kan worden geleerd, want wachten is een houding van de armen. Dit komt overeen met de eerste gelukzaligheid: « Gezegend zijn zij die de zielen van de armen hebben!  « Waarom nog langer wachten als we alles hebben? Waarom zouden we leren om de wacht te houden als we tevergeefs wachten? Maar dit wachten moet actief zijn: We wachten de komst van Christus niet af door op onze handen te gaan zitten.

Christus leert ons door zijn gelijkenissen wakker te blijven, niet in slaap te leven, zijn lamp te laten branden, onze talenten te ontwikkelen, onze naaste te helpen, niet voor onszelf te leven zonder aan anderen te denken. « Wees dus voorzichtig, want je weet niet wanneer je huisbaas terugkomt… hij komt misschien onverwacht en vindt je slapend. Wat ik jullie hier vertel, vertel ik jullie allemaal: Blijf wakker ! « ( Mk 13:33-37) Maar wat kan ons doen slapen, wat kan ons doen slapen als de Heer komt ?
Hier zijn wat slaappillen die ons God doen vergeten…

Allereerst zijn er de voorbereidingen voor Kerstmis. Het is Jezus die komt, niet de Kerstman, die aan de oorsprong ligt van alle feestelijke activiteiten: geschenken, bezoeken, winkelen, versieringen, lekker eten. We zijn zo druk bezig met al deze voorbereidingen dat ze ons bijna altijd laten rennen, zeker als we het ene of het andere cadeau vergeten zijn. Als we niet voorzichtig zijn, lopen we het risico het belangrijkste te vergeten: Jezus, die de eerste Kerstmis creëerde. Dan zijn er de geneugten en afleidingen van het leven die ons het essentiële zouden kunnen doen vergeten.

Er is nog steeds dit soort onverschilligheid ten opzichte van God, en dan is er nog onze goede oude zonde, zoals Jesaja in de eerste lezing zegt. We hebben allemaal onze verslavingen, die ons afleiden van God, die zoveel tijd in beslag nemen dat we soms een hele tijd de Heer die komt vergeten. Dit alles brengt ons in slaap. Daarom is de advent zo nuttig om ons uit onze slaap te halen en ons weer in een staat van wakker zijn, van wachten op de Heer te brengen. We worden uitgenodigd om te rekenen op de Heer die komt om onze plannen te vullen met nieuw leven, om de weg van ons leven beter te leiden, om ons leven van hoop op te blazen.

Onze redding is niet in de eerste plaats het werk van onze handen, herhaalt Jesaja ons : « Je bent boos op onze koppigheid in de zonde, maar we zullen gered worden. Schreeuw het uit tot God.  « (Jesaja 64, 4). De eerste reden voor onze hoop is dat God de eerste ambachtsman van ons heil is, Hij is onze pottenbakker, en wij zijn zijn klei. (Jesaja 64, 7) De tweede reden voor onze hoop wordt door Paulus in de tweede lezing in herinnering gebracht: « Hou je vast tot het einde! Er ontbreekt geen enkele spirituele gave!  « En de profeet Jesaja wijst ons de weg.   « Roep de naam van de Heer aan, ontwaak om te schuilen in God en volg zijn weg.   « (Is 64, 6a)

Het gaat erom een plaats voor de Heer in ons leven te creëren, het gaat erom God niet te vergeten door persoonlijk, familie- en gemeenschapsgebed, door zijn geboden op te volgen die iedereen terugleiden naar de liefde. Het gaat erom ons hart en onze handen te richten op onze buren, op de mensen om ons heen, op onze familieleden en vrienden, maar ook op de armsten, de meest behoeftige, de meest hulpbehoevenden, degenen die we vooral in deze adventstijd worden uitgenodigd om te helpen, maar die altijd een bevoorrechte plaats in ons leven en het hele jaar door zouden moeten hebben. Om van onszelf te houden, ook om beschikbaar te zijn voor anderen en voor God, wat een mooie voorbereiding op Kerstmis, wat een mooie manier om onszelf wakker te houden om Hem die komt te verwelkomen !

Diaken Michel Houyoux

♥ Nederland Zingt Special: Advent