Heilige Drievuldigheid Zondag in jaar B

# In het Christendom is de Drie-eenheid (of Heilige Drie-eenheid) de ene God in drie personen : de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, gelijkwaardig, deel hebbend aan dezelfde goddelijke essentie en toch fundamenteel verschillend. De term Trinitas (= tri + unitas) werd in het Latijn bedacht door Tertullianus (155-220). Het geloof in de Drie-eenheid is het basisprincipe dat de belangrijkste christelijke denominaties gemeen hebben: Katholicisme, Orthodoxie en Protestantisme. De grondslag van deze doctrine wordt uitgedrukt in het symbool van Nicea. Het begrip « Drie-eenheid » wordt in het Nieuwe Testament niet expliciet genoemd, maar de drie personen worden er herhaaldelijk genoemd en geopenbaard, zowel in hun onderscheid als in hun eenheid. Voor de christelijke theologie vormen deze drie personen, of hypostasen, de ene God in de vorm van de Drie-eenheid.

De leer van de Drie-eenheid Het dogma van de Drie-eenheid is, volgens de christelijke leer, het gevolg van de wijze waarop God zijn mysterie heeft geopenbaard : Na eerst aan het Joodse volk zijn bestaan en uniciteit te hebben geopenbaard, wat weerklank vindt in het Oude Testament, openbaart hij zich vervolgens als Vader, Zoon en Heilige Geest door de Zoon en de Heilige Geest te zenden, wat weerklank vindt in het Nieuwe Testament Het trinitaire begrip (triade in het Grieks) duikt voor het eerst op bij Theophilus van Antiochië, rond 180, om God, zijn Logos en zijn Wijsheid (Heilige Geest) aan te duiden. De geschriften van de kerkvaders: Justin van Nablus22 , Irenaeus van Lyon , Clemens van Alexandrië, Tertullianus, Origenes, getuigen van de discussies die de Kerk van de eerste drie eeuwen doorkruisten. Hetzelfde geldt voor de opeenvolgende veroordelingen van verschillende « ketterijen ». Als de Vader, de Zoon en de Heilige Geest inderdaad aanwezig zijn in het Nieuwe Testament, zijn we nog ver verwijderd van de precieze leer van de Drie-eenheid zoals die in de vierde eeuw zal worden gedefinieerd.

Uit het Evangelie volgens Mattheüs

16 De elf discipelen gingen naar Galilea, naar de berg waar Jezus hun had opgedragen heen te gaan. 17 Toen zij hem zagen, bogen zij zich neer, maar sommigen twijfelden. 18 Jezus kwam naar hen toe en zei: « Mij is alle macht gegeven in de hemel en op aarde. Maak alle volken tot mijn leerlingen en doop hen in de naam van de Vader en van de Zoon en van de heilige Geest. 20 Leer hun alles in acht te nemen wat ik jullie opgedragen heb. En Ik ben met u al de dagen tot aan de voleinding der wereld. « (Mt 28,16-20)De leer van de Drie-eenheid Het dogma van de Drie-eenheid is volgens de christelijke leer het gevolg van de wijze waarop God zijn mysterie heeft geopenbaard: nadat Hij eerst aan het Joodse volk zijn bestaan en uniciteit heeft geopenbaard, wat weerklank vindt in het Oude Testament, openbaart Hij zich vervolgens als Vader, Zoon en Heilige Geest door de Zoon en de Heilige Geest te zenden, wat weerklank vindt in het Nieuwe Testament

Het trinitaire concept (triade in het Grieks) duikt voor het eerst op in Theophilus van Antiochië, rond 180, om God, zijn Logos en zijn Wijsheid (heilige Geest) aan te duiden21. De geschriften van de kerkvaders: Justin van Nablus22 , Irenaeus van Lyon23 , Clemens van Alexandrië, Tertullianus, Origenes, getuigen van de discussies die de Kerk van de eerste drie eeuwen doorkruisten. Hetzelfde geldt voor de opeenvolgende veroordelingen van verschillende « ketterijen ». Als de Vader, de Zoon en de Heilige Geest inderdaad aanwezig zijn in het Nieuwe Testament, zijn we nog ver verwijderd van de precieze leer van de Drie-eenheid zoals die in de vierde eeuw zal worden gedefinieerd. (Mt 28, 16, 20)

Jezus verschijnt aan de elf in Galilea

De elf gingen naar Galilea, naar de berg die Jezus had aangewezen. Zij bogen zich voor hem neer, maar sommigen hadden twijfels. Jezus zei dat alle macht aan hem toebehoorde; hij droeg zijn leerlingen op naar alle volken te gaan, hen te onderrichten, te dopen en te leren zijn geboden te onderhouden; hij beloofde met hen te zijn tot aan de voleinding van de wereld. Het schijnt dat toen hij zijn leerlingen opdroeg na zijn verrijzenis naar Galilea te gaan, hij tegelijkertijd een berg aanwees waar zij hem zouden ontmoeten.

De gebeurtenissen in Jezus’ leven, zoals de toespraak waarmee hij zijn koninkrijk als Messias inluidde, de manifestatie van zijn heerlijkheid door zijn transfiguratie, en zijn afscheidsrede, vonden plaats op bergen. Matteüs noemt alleen zijn apostelen, die door de dood van Judas tot dit aantal waren teruggebracht : « De zilveren munten in de tempel werpende, trok hij zich terug en ging heen en hing zich op. (Mt 27, 5)

Maar daar Jezus in Galilea vele leerlingen had, die zich haastten te verzamelen toen zij het nieuws van zijn opstanding vernamen van de apostelen die uit Jeruzalem waren teruggekeerd, meenden verscheidene uitleggers dat de elf niet alleen waren bij deze bijeenkomst op de berg, en zij identificeerden deze verschijning met die waarin Jezus, volgens het getuigenis van Paulus, door meer dan vijfhonderd broeders tegelijk werd gezien : « Toen verscheen hij aan meer dan vijfhonderd broeders tegelijk, van wie de meesten nog in leven waren, en sommigen dood waren.   » 1 C0 15, 6)

Het leek hun gemakkelijker de twijfels te verklaren die in deze veronderstelling genoemd worden.  Deze twijfels rezen ook in de kring van de apostelen.  Matteüs vermeldt niet de verschijningen van Jezus aan zijn leerlingen in Judea en de gesprekken die hij daar met hen voerde. Maar kon hij ze negeren? Heeft hij zelf niet melding gemaakt van Jezus’ ontmoeting met de vrouwen bij het graf en de woorden die hij tot hen sprak ? En waren niet alle gebeurtenissen in Jeruzalem tussen de verrezen Jezus en zijn discipelen onmiddellijk aan iedereen bekend ?

 » En toen zij Hem zagen, aanbaden zij Hem, maar sommigen twijfelden. Het geloof in de goddelijkheid van de Zoon van God, dat in de harten van velen nog onzeker en zwak was, werd zegevierend opgewekt bij het zien van Jezus, triomferend over de dood: « Thomas antwoordde Hem : Mijn Heer en mijn God! « (Joh 20, 28) « Leer alle volken. Dit was het doel van Gods barmhartigheid, die grenzeloos is ten opzichte van onze gevallen mensheid. Dit gebod was tegelijkertijd een belofte : « En omdat de ongerechtigheid toeneemt, zal de liefde van velen verkillen » (Mt 24, 12).

Hoe maken wij de volkeren tot discipelen ? Met deze drie middelen : onderricht, doopsel en de morele verplichting om al het onderricht van Jezus in praktijk te brengen. Onderricht werd gegeven aan alle volken: de doop werd toegediend aan hen die tot discipelen van de volken werden gemaakt. Het was aan deze gedoopte leerlingen dat de apostelen moesten onderwijzen om alles wat Jezus gebood in praktijk te brengen.

Diaken Michel Houyoux

Links naar andere christelijke websites

◊  Kinderwoorddienst : clik hier om het artikel te lesen →  Heilige Driervuldigheid Zondag

◊ Samuel Advies : clik hier om het artikel te lesen →  Zondag 30 mei 2021 – Hoogfeest van de H. Drie-eenheid

♥  Priester Bart Goossens : « Zondag van de Heilige Drievuldigheid »