Zestiende Zondag in de Gewone Tijd – Jaar B

Zij waren als schapen zonder herder

# De gelijkenis van het verloren schaap, ook bekend als de « gelijkenis van de goede herder » of « van de goede herder », toegeschreven aan Jezus van Nazareth, wordt gevonden in twee canonieke evangeliën van het Nieuwe Testament. Het wordt gemeld door Mattheüs (Mt 18,12-13) en Lucas (Lc 15,3-7). Het wordt ook gevonden in het apocriefe Evangelie van Thomas, Logion 107. Mogelijke parallellen in het Oude Testament zijn Ezech 34:6, 12 en Ps 119:176.

Uit deze gelijkenis is de uitdrukking « verloren schaap » ontstaan, die, evenals de « verloren zoon » in een onmiddellijk daarop volgende gelijkenis in Lukas, verwijst naar de persoon die moreel verloren is, of, eveneens in Lukas, naar de verloren drachme. De eerste twee gelijkenissen, en soms alle drie, dienen als basis voor de beschouwingen van theologen en predikers over de noodzaak om het verloren schaap te zoeken en het terug te brengen naar de kudde, in het geval van onvrijwillige vermissing, of om de berouwvolle zondaar met genade te verwelkomen, in het geval van vrijwillige vermissing.

De Goede Herder is een van de titels  » waarmee Jezus zichzelf aanduidt (Johannes 10:11). Het is een van de zeven woorden « Ik ben… » die alleen in het evangelie van Johannes voorkomen en verwijst naar een aspect van Jezus’ zending: degene die verzamelt, leidt, zoekt (de verlorenen) en zijn leven aflegt voor anderen. Hij voedt zijn schapen of brengt de verloren schapen terug. Dit is de oorsprong van het woord « herder » dat in het christendom wordt gebruikt.

Het iconografische thema van de Goede Herder werd eerst op grote schaal gebruikt in de oude Griekse kunst, waar het werd toegepast op de cryophorus Hermes (van het Griekse κριος,  » ram  » en φόρος,  » degene die draagt « ), maar ook op de dragers van offers, en vervolgens in de Romeinse kunst, waar het vooral werd gebruikt op het gebied van begrafenissen, volgens formules die de opkomende christelijke kunst ten volle inspireerden1. 1 Dit thema zou Sumerische modellen hebben gehad. De christelijke iconografie beeldt Christus eerst af als « het Lam Gods » dat door Johannes de Doper wordt gedragen, en vervolgens wordt Jezus de Goede Herder die de verloren schapen bijeenbrengt. Hij wordt traditioneel afgebeeld met een blinddoek, gekleed in exomides en met een staf, een melkkan (de mulctra) of een injectiespuit in de hand. Dit thema heeft vele christelijke kunstenaars geïnspireerd.

Uit het evangelie van Marcus

30 De apostelen kwamen tot Jezus en vertelden hem alles wat zij gedaan en onderwezen hadden. 31 Hij zei tegen hen : « Kom naar een verlaten plaats en rust een poosje uit. Want het was een komen en gaan van mensen, en er was niet eens tijd om te eten. 32 Toen gingen zij in een boot naar een verlaten plaats, helemaal alleen.

33 Het volk zag hen gaan, en velen begrepen hun voornemen. Toen renden zij er te voet heen vanuit alle steden en kwamen eerder aan dan zij. 34 Toen Jezus aan land kwam, zag hij een grote menigte. Hij had medelijden met hen, want zij waren als schapen zonder herder. Hij begon hen dus uitvoerig te onderwijzen.  (Mk 6, 30-34)

Weg in de eenzaamheid, rust !

Jezus stuurt zijn discipelen met twee tegelijk op pad. Dit maakt het gemakkelijker om elkaar te helpen en te steunen, vooral in moeilijke tijden. Maar dat is niet het belangrijkste. Het belangrijkste was dat de boodschap met één stem werd overgebracht. Het is de hele gemeenschap, wij allen, die geroepen zijn om in solidariteit te getuigen van het door Jezus Christus geopenbaarde Evangelie. De eerste regel van het apostolaat is om een team te zijn. Het broederlijk leven is reeds een verkondiging van liefde nog voor wij erover spreken. Als leden van de levende Christus, hebben wij de plicht te evangeliseren.

Wat heb ik aan het geloof in de ware God als ik er nooit over spreek? God zendt ons om het goede nieuws van het Evangelie naar de mensen om ons heen te brengen. Hij zendt ons om het woord te verkondigen, wat een verandering van leven vereist, een bekering. Hij vraagt ons het kwaad te bestrijden en op te komen voor de armen.

Bekering was de eerste inhoud van de prediking van de discipelen: Verander uw leven… Bekeer u! Deze optie was zo radicaal dat zij hevige weerstand opriep bij de toehoorders. Gemiddeld houden mensen er niet van hun leven te veranderen. Laat ons met rust. God is ontwrichtend! Maar Jezus dringt erop aan en vraagt ons om een nieuw leven te beginnen: Het gaat om een koerswijziging. Geloof is een nieuwe manier van leven, anders dan de manier van leven van anderen.

n het evangelie van deze zondag vertelt Marcus ons dat de apostelen terugkeerden van hun apostolische reis en Jezus ontmoetten om hem een gedetailleerd verslag te geven van hun werk en onderwijs. Zij hebben de kracht van het evangelie ervaren, maar vooral ook tegenstand, afwijzing, onverschilligheid… Bovendien had Jezus hen gewaarschuwd dat zij niet altijd aanvaard zouden worden: « Als iemand ergens weigert u te ontvangen en naar u te luisteren, ga dan weg en schud het stof van uw voeten; dit zal voor hen een getuigenis zijn. « (Mk 6:11)

Dit is het belangrijke moment in de geschiedenis. Zij hebben gehandeld en nu maken zij de balans op met Jezus: « Zij vertelden hem alles wat zij gedaan en onderwezen hadden » (Mc 6, 11). Het is belangrijk de balans op te maken van een actie, van een missie, om deze beter te begrijpen en bij toekomstige missies te verbeteren. Wij doen dit regelmatig in onze werkvergaderingen, in het P.O. van de scholen en in onze parochievergaderingen, het moet ook serieus worden gedaan.

Inderdaad, vandaag ontmoeten we elkaar vaak. Veel christenen hebben zich gerealiseerd hoeveel sterker hun geloof zou zijn als zij met andere christenen samen konden komen om het evangelie te bespreken en te delen.  Dat is op zich het nut van het bijwonen van de zondagsmis: Na een week op het werk en in onze eigen omgeving te hebben geleefd, ontmoeten we Jezus op zondag.

Heb ik hem dan iets te vertellen? Wat wil ik hem vertellen over mijn week? De zending van de apostelen was zeer leerzaam en zij waren echt moe, uitgeput en hadden dringend behoefte aan rust. Jezus herkende dit en zei tot hen: « Kom naar een verlaten plaats en rust een poosje uit ». Jezus stelde aan zijn vrienden, die uitgeput waren van hun werk, een tijd van ontspanning voor, een tijd van rust.

Jezus wil dat mannen en vrouwen evenwichtig, kalm en vredig zijn.  Het is belangrijk om een pauze te nemen, vooral in onze hectische wereld. Wij horen vaak klachten als: « Ik ben moe, ik ben ten einde raad, ik kan nergens heen, ik heb er genoeg van… ». Hoeveel rust leg ik vrijwillig in mijn dagen, mijn weken? Hoe breng ik mijn vakantie door? Laten we de feestdagen gebruiken om ons onder te dompelen in intimiteit met Christus de Verlosser door middel van lezen en gebed.

In afzondering, in eenzaamheid, in stilte! Het innerlijke leven vereist reflectie. Uiterlijke agitatie doet geen goed. Elk ernstig leven schommelt tussen tijden van activiteit aan de buitenkant en tijden van bezinning aan de binnenkant: zien, oordelen, handelen. Kijk, oordeel, handel opnieuw. Er is geen solide christelijk leven zonder dit dubbele ritme: innerlijk leven en uiterlijke activiteit.

Neem ik ooit de tijd om te bidden? Zich terugtrekken in de intimiteit met Jezus betekent nooit dat wij ons afsluiten van anderen; zij zullen ons zelf komen zoeken. Toen Jezus zag dat de menigte zich bij hen gevoegd had, stuurde hij hen niet weg. Hij zag wat hen ontbrak. Hij had medelijden met de menigte. Bidden is meer aandacht hebben voor anderen, zodat wij hun ware behoeften beter kunnen waarnemen en beantwoorden. Moge ieder van ons het woord dat God vandaag persoonlijk tot ons heeft gesproken, in zijn hart bewaren.

Diaken Michel Houyoux

Links naar andere christelijke websites

◊ Preken (Belgïe) : klick hier om het artikrl te lesen →  16e zondag door het jaar B – 2021

◊ Lambertuskerk ) Rotterdam  ) : klick hier om het artikrl te lesen → 16e zondag door het jaar

♥  Pastoor Andy Penne : « Pasen en de Goede Herder »