Hij die niet tegen ons is, is voor ons.
# « Of je bent met ons, of je bent tegen ons » is de minimalistische versie van een zin die bedoeld is om een situatie te polariseren en van de gesprekspartners een manicheïstisch antwoord te eisen, waardoor ze bondgenoten of vijanden worden. De uitspraak kan soms worden geïnterpreteerd als een vals dilemma, wat een erkende denkfout is. Het kan echter ook worden opgevat als een verklaring die de overtuigingen van de afzender aangeeft, hetgeen erop zou wijzen dat de afzender een waarneming doet en niet een logische conclusie.
Het wordt soms ook geïnterpreteerd als een spraakhandeling. Sommigen zien het als een overredingsmethode om anderen partij te doen kiezen in een conflict dat niet de luxe van neutraliteit kent. In het Nieuwe Testament van de Bijbel zegt Jezus : « Wie niet met mij is, is tegen mij, en wie niet met mij verzamelt, verstrooit » (Mattheüs 12:30), maar ook: « Wie niet tegen u is, is voor u » (Lucas 9:50; Marcus 9:40). De zin is inhoudelijk uitgesproken door vele leiders uit de twintigste eeuw, zoals Benito Mussolini, Hillary Clinton en George W. Bush.
Uit het evangelie van Marcus
38 Johannes, een van de Twaalf, zei tot Jezus : « Meester, wij hebben iemand gezien die in uw naam demonen uitdreef ; wij hebben hem tegengehouden, want hij is niet een van onze volgelingen. 39 Jezus antwoordde: Verhindert hem niet, want wie in mijn naam een wonder doet, kan niet dadelijk daarna kwaad van mij spreken; 40 wie niet tegen ons is, is voor ons.
41 En wie u een beker water geeft in naam van uw toebehoren aan Christus, amen, ik zeg u, hij zal niet onbeloond blijven. 42 « Wie voor een van de kleinen die in mij geloven een struikelblok is, die kan maar beter een van deze molenstenen om zijn hals gebonden krijgen en in zee geworpen worden.
43 En als uw hand u doet vallen, houw hem dan af. Het is beter voor u het eeuwige leven binnen te gaan met één hand, dan met beide handen naar de hel te gaan, waar het vuur niet wordt gedoofd.
Wie niet tegen ons is, is voor ons.
Johannes zei tot Jezus : « Meester, wij hebben gezien dat iemand in uw naam demonen uitdreef, die ons niet volgt, en wij hebben hem tegengehouden omdat hij ons niet volgt. Matteüs en Lucas leggen een nauw verband tussen de vorige instructie en de belijdenis van Johannes. Toen Jezus sprak over het ontvangen van een van deze kleinen in zijn naam, gaf dat aanleiding tot een scrupule in Johannes over een man die demonen uitdreef in Jezus’ naam.
Maar deze man, voegde Johannes er aan toe : volgde ons niet, hij deed zijn werk apart, en wij verhinderden hem dat alleen omdat hij ons niet volgde. Dit herhaalde woord toont aan dat dit het grote bezwaar van Johannes was tegen de activiteit van deze man. Deze fout werd door christenen vaker gemaakt dan welke andere ook, en vaker in omstandigheden waarin zij veel minder te verontschuldigen was.
Maar Jezus zeide : « Hindert hem niet ; want niemand, die in mijne naam een wonder verricht, kan dadelijk daarna kwaad van mij spreken. (Mc 9, 39) » Jezus gaf toe, dat deze man in zijn naam een wonder had gedaan, door zijn vertrouwen op hem en op God te stellen, waaruit hij concludeerde, dat deze eerste graad van geloof en ijver voor het goede hem verder zou voeren, hem tot zichzelf zou brengen, en dat het daarom noodzakelijk was, dat men zich ervoor hoedde dit te verhinderen.
Jezus zei : « Het is de naastenliefde die op alles hoopt ». Laten wij de geringste kiem van geloof en godsdienstig leven eerbiedigen, zelfs bij mensen die niet de godsdienstige gewoonten van de christenen hebben aangenomen en zich niet bij de Kerk hebben aangesloten. Jezus’ invloed reikte veel verder dan de kring van zijn directe volgelingen en aanhangers.
« Wie niet tegen ons is, is voor ons. » Deze man was niet tegen Jezus en zijn discipelen, want hij dreef demonen uit in de naam van Jezus ; hij neigde naar Jezus en begon dicht bij Hem te komen ; hij raakte volledig aan Hem gehecht, want men kon niet neutraal blijven in de tegenwoordigheid van Jezus. Hoe voorzichtig waren de discipelen om deze goede beweging te stoppen door hun overhaaste en onverdraagzame tussenkomst !
In een andere omstandigheid sprak Jezus een woord dat het tegendeel lijkt van dit woord, maar dat de andere kant van dezelfde waarheid uitdrukt : « Wie niet met Mij is, is tegen Mij » (Mt 12, 30). Jezus doet deze uitspraak in verband met de Joodse exorcisten, die blijkbaar met hetzelfde werk bezig waren als hij: het bestrijden van Satan. Maar omdat zij dit deden in een geheel andere geest dan de zijne, zou dit intieme verschil hen tot openlijke vijandigheid brengen.
Evenzeer is het waar, dat iemand die met onze zaak sympathiseert, ook al behoort hij uiterlijk tot onze tegenstanders, door ons moet worden behandeld als een toekomstige medewerker, evenzeer is het waar, dat iemand die uiterlijk tot hetzelfde kamp behoort als wij, maar werkt in een geest die tegengesteld is aan de onze, moet worden beschouwd als een echte tegenstander. (Godet)
Jezus zei : « Wie u in mijn naam een beker water te drinken geeft, omdat u van Christus bent, voorwaar, Ik zeg u: hij zal zijn loon niet verliezen. (Mc 9,41) » En wie een van deze kleinen, die in Mij geloven, beledigt, die kan beter een molensteen om zijn hals hangen en in zee geworpen worden. Jezus keerde terug tot de gedachte die hij had uitgesproken toen hij door Johannes werd onderbroken. De kleinen, de zwakken, moeten met zulk een liefde ontvangen worden ; wat is de zonde van hem, die hen schandaliseert !
« En indien uw hand u doet vallen, houw haar af ; het is beter voor u met één hand het leven binnen te gaan, dan twee handen te hebben en naar de hel te gaan, naar het vuur dat niet zal worden geblust » (Mc 9,43) Markus voegt daaraan toe : « …naar het vuur dat niet zal worden geblust, een angstwekkend beeld van moreel lijden zonder hoop. Waar hun worm niet sterft en het vuur niet uitgeblust wordt : deze verschrikkelijke beelden van een worm die niet sterft, van een vuur dat niet uitgeblust wordt, zijn ontleend aan Jesaja 66, 24.
Diaken Michel Houyoux
Links naar andere christelijke websites
◊ Kerk in Herent Belgïe) : klik hier om het artikel te lesen → Zesentwintigste zondag door het jaar (B)
◊ Zingt Jubilate (Belgïe) : klik hier om het artikel te lesen → 26e zondag door het jaar B
John Edens bijbelstudie : « Drijft VASTEN nou echt DEMONEN uit ? «