Zevenentwintigste zondag in de gewone tijd – Jaar A
Posté par diaconos le 6 octobre 2023
De gelijkenis van de ontrouwe wijngaardeniers moedigt ons aan om trouw en gehoorzaam te zijn aan de geboden van Christus. Het dreigt met een goddelijke straf voor degenen die Jezus afwijzen.In zijn homilie LXVIII over Matteüs zegt Johannes Chrysostom dat de gezonden dienaren de profeten waren en de Zoon van de wijngaardenier, Jezus Christus. In deze gelijkenis vraagt God aan de mens om vrucht te dragen zoals de wijnstok; dit lijkt op de gelijkenis van de ware wijnstok. (Johannes 15. 1-12).
De hoeksteen is ook Jezus Christus. Tijdens het Angelus op zondag 2 oktober 2011 merkte paus Benedictus XVI op dat de wijnstok, Gods volk, ten goede moet werken en dat gelovigen trouw moeten blijven aan Christus om de gewenste vrucht te dragen, de vrucht van mededogen.
In hun commentaar op deze gelijkenis wezen de exegeten Daniel Marguerat en Emmanuelle Steffelk erop dat het doden van de geliefde zoon een allegorie is van het lijden van Christus. Met betrekking tot de verwerping van de hoeksteen (Lc 20,15-19), voegden ze eraan toe dat de verworpen steen [Jezus] een « gevaarlijke steen » wordt, een verpletterende steen. De houding ten opzichte van Jezus] bepaalt iemands uiteindelijke lot, en wie Jezus veracht stelt zich bloot aan het goddelijk oordeel.
Uit het evangelie van Jezus Christus volgens Matteüs
In die tijd zei Jezus tegen de overpriesters en de oudsten van het volk : « Luister naar deze gelijkenis: er was een man die land bezat; hij plantte een wijngaard, omheinde hem, groef een wijnpers en bouwde een wachttoren. Toen verhuurde hij de wijngaard aan de wijngaardeniers en ging op weg. Toen het oogsttijd was, stuurde hij zijn knechten naar de wijngaardeniers om de opbrengst van zijn wijngaard te verzamelen.
Maar de wijngaardeniers grepen de knechten, sloegen een van hen, doodden een ander en stenigden de derde. Opnieuw stuurde de meester andere knechten, talrijker dan de eerste, maar zij werden op dezelfde manier behandeld.
Tenslotte stuurde hij zijn zoon op hen af, terwijl hij bij zichzelf zei: ‘Ze zullen respect hebben voor mijn zoon. Maar toen de wijngaardeniers zijn zoon zagen, zeiden ze tegen elkaar : « Dit is de erfgenaam. Laten we hem doden, dan krijgen we zijn erfenis. ! Ze grepen hem, gooiden hem uit de wijngaard en doodden hem. Welnu, wanneer de Heer van de wijngaard komt, wat zal hij dan met deze wijngaardeniers doen ? »
Zij antwoordden : « Hij zal die ellendelingen ellendig vernietigen. Hij zal de wijngaard verhuren aan andere wijngaardeniers, die hem te zijner tijd de opbrengst zullen leveren ». Jezus zei tegen hen : «Hebben jullie nooit in de Schrift gelezen : « De steen die de bouwlieden verworpen hebben, is de hoeksteen geworden; dit is het werk van de Heer, het wonder dat voor onze ogen is ? »»
Berispingen voor de leden van het Sanhedrin
Jezus bracht zijn leerstellingen graag in verband met het Oude Testament. Maar de gelijkenis ontwikkelde zich met het oog op het doel dat hij voor ogen had. Dit doel was duidelijk : na het berispen van de leden van het Sanhedrin voor hun onboetvaardigheid.
Jezus liet hen hun schuld voelen door dit tragische verhaal ; nadat Hij hen ertoe gebracht had om zijn eigen oordeel uit te spreken, oordeelde Hij hen door hen te vertellen over het onrechtvaardige gedrag van de leiders van Israël door de eeuwen heen. (Mt 21, 33-43) Jezus bracht zijn leerstellingen graag in verband met het Oude Testament. Maar de gelijkenis ontwikkelde zich met het oog op het doel dat hij voor ogen had. Dit doel was duidelijk : nadat Hij de leden van het Sanhedrin had berispt voor hun onboetvaardigheid.
Jezus liet hen hun schuld voelen door dit tragische verhaal ; nadat Hij hen ertoe had gebracht om zijn eigen oordeel uit te spreken, oordeelde Hij hen door hen te vertellen over het onrechtvaardige gedrag van de leiders van Israël door de eeuwen heen. Zij herstelden zelf deze ongerechtigheden door degene te doden die tot hen had gesproken. Een hek beschermde de wijngaard tegen elke verwoesting van buitenaf. Bij de Oosterlingen werd de wijnpers in de wijnstok zelf gegraven.
Hij bestond uit twee boven elkaar geplaatste kuipen, waarvan de ene werd gebruikt om de druiven in te vangen die erin werden gegooid om te worden geplet; de andere, die zich eronder bevond, was bedoeld om de most in op te vangen die erin stroomde. Tot slot was de toren een wachttoren, gebouwd in het midden van de wijngaard, van waaruit de wijngaard van alle kanten in de gaten kon worden gehouden. Dit betekende niet dat deze boeren in geld moesten betalen voor de jaarlijkse opbrengst van de wijngaard ; de meester had met hen een contract gesloten voor het bewerken van zijn wijngaard; hij moest de opbrengst geheel of gedeeltelijk in natura ontvangen.
De wijngaardeniers mishandelden en vermoordden de knechten van de meester om hem de vrucht niet te leveren; nu ze de erfgenaam hadden, dachten ze dat door hem ter dood te brengen, niets hen kon verhinderen om zijn erfenis in bezit te nemen. Jezus dwingt zijn tegenstanders het verschrikkelijke vonnis over zichzelf uit te spreken dat de wijngaardeniers verdienden. In Marcus en Lucas is het Jezus zelf die de vraag stelt en het antwoord geeft.
Het verslag van Matteüs is dramatischer : het geweten van Jezus’ gesprekspartners dwingt hen om de veroordeling van de wijngaardeniers uit te spreken, dat wil zeggen hun eigen veroordeling. Alleen Matteüs houdt vast aan deze combinatie van termen, die benadrukt hoe streng en verdiend de veroordeling was: Hij deed die ellendelingen jammerlijk vergaan. Jezus wilde de leiders van de theocratie voorstellen aan de zoon in de gelijkenis die door de wijngaardeniers werd verworpen en ter dood gebracht.
Zij waren zelf de dwaze en schuldige bouwlieden die de hoeksteen verwierpen. Deze steen, in het beeld dat de psalmist gebruikt, is de steen die, als fundering geplaatst op de hoek van een gebouw, twee muren ondersteunt en het hele gebouw overeind houdt.
Dit is wat Jezus Christus is in de geestelijke tempel die gebouwd wordt tot eer van God. Deze glorieuze bestemming, die in contrast staat met zijn verwerping door de mensen, is het expliciete werk van de Heer en zal een voorwerp van bewondering zijn en blijven voor de eeuwen der eeuwen: want er staat in de Schrift : « Zie, Ik leg in Sion een hoeksteen, uitverkoren en kostbaar, en wie in Hem gelooft zal niet beschaamd worden. » (1P 2, 6)
De landheer die een wijngaard plantte en er al zijn zorg aan gaf, is God die in zijn grote barmhartigheid een koninkrijk van waarheid, gerechtigheid en vrede stichtte op deze aarde die door de zonde in duisternis is gedompeld. Hij vertrouwde het toe aan zijn volk Israël, en in het bijzonder aan de leiders van de Joodse theocratie. Hij had het recht om de vruchten ervan te verwachten en te eisen, de vruchten van religieus en moreel leven: dankbaarheid, liefde, gehoorzaamheid en heiligheid.
De dienaren die hij bij verschillende gelegenheden uitzond om deze vruchten te plukken waren zijn heilige profeten, die, helaas! door velen werden verworpen, vervolgd en ter dood gebracht: « Anderen werden aan kwellingen overgeleverd en aanvaardden geen bevrijding, om een betere opstanding te verkrijgen ; weer anderen leden onder bespotting en geseling, ketenen en gevangenschap ; ze werden gestenigd, gevierendeeld, gemarteld ; ze stierven door het zwaard; ze trokken rond in schapenvachten en geitenvellen, van alles beroofd, vervolgd, mishandeld, zij die de wereld niet waardig was, dwalend door woestijnen en bergen, in grotten en holen van de aarde. » (Heb 1, 35-38)
Wat betreft de zoon die de heer des huizes toen in zijn immense liefde zond, het hele evangelie vertelt ons wie hij is en we horen hem in deze gelijkenis zijn verwerping en dood voorspellen. Ondanks hun ongeloof hadden de leiders van de theocratie van zijn tijd het voorgevoel dat hij de erfgenaam was en dat zij, door hem ter dood te brengen, meesters en bezitters van het koninkrijk zouden blijven.
Maar zijzelf verkondigden hun eigen veroordeling door dit dubbele oordeel over de wijngaardeniers uit te spreken, dat de wijngaard van hen zou worden afgenomen en dat zij jammerlijk zouden omkomen. Jezus bevestigde dit vonnis met deze woorden : het koninkrijk van God zal van jullie worden weggenomen, jullie zullen ervan worden uitgesloten, en het zal, door pure genade, worden gegeven aan een volk, het volk van God dat uit alle volken is gekozen en dat de vruchten ervan zal voortbrengen.
Jezus zag de eerste vruchten van dit nieuwe koninkrijk. Deze profetie werd vervuld met de verwoesting van Jeruzalem en de ondergang van de Joodse theocratie, en de vestiging van het koninkrijk van God onder de heidense volken.
Diaken Michel Houyoux
Links naar andere christelijke sites
◊ Kernet : klik hier om het artikkel te lesen Kerknet→A-cyclus zevenentwintigste zondag door het jaar A
◊ Kerk in Herent →zevenentwintigste zondag door het jaar (A)
Video Jesus→ https://youtu.be/6ZE_KFhoGz4
Publié dans Catéchèse, comportements, La messe du dimanche, Nouveau Testament, Page jeunesse, Religion, Temps ordinaire | 1 Commentaire »
