Evangelie van Jezus Christus volgens Johannes
Op dat moment, Jezus onderwees in de synagoge van Kafarnaüm. Veel van zijn discipelen, die het hadden gehoord, verklaarden: “Dit woord is hard! Wie kan het horen? » Jezus wist het in zichzelf dat zijn discipelen over hem klaagden. Hij zei tegen hen : “Vindt u dit aanstootgevend ? En als je de Mensenzoon ziet ga naar waar hij eerder was !… Het is de geest die leven geeft, het vlees is tot niets in staat. De woorden die ik tegen je sprak zijn geest en zij zijn leven. Maar er zijn sommigen onder jullie die niet geloven. » Jezus wist het vanaf het begin wie waren degenen die niet geloofden, en wie was degene die hem zou bevrijden. Hij voegde eraan toe: ‘Daarom heb ik het je verteld dat niemand bij mij kan komen als het hem niet door de Vader gegeven wordt. » Vanaf dat moment keerden veel van zijn discipelen terug en stopte met hem te vergezellen. Toen zei Jezus tegen de Twaalf: “Wil jij ook weg ?” » Simon-Pierre antwoordde: ‘Heer, naar wie moeten wij gaan? Je hebt de woorden van het eeuwige leven. Wat ons betreft, wij geloven, en wij weten dat u de Heilige van God bent. » – Laten we het Woord van God prijzen. (Jn 6, 60-69)
De afvalligheid van sommige discipelen
# Het evangelie van vandaag laat ons zien dat Jezus onderwijst als een man met gezag, niet zoals de schriftgeleerden in de synagoge in Kafarnaüm op de sabbat. Voor ons die zijn onderwijs alleen kennen door het getuigenis van degenen die hem kenden, welke autoriteit heeft wat Jezus in het verleden zei voor ons vandaag ? Wat betekent het om gezaghebbend te zijn? Als het woord van Jezus in het evangelie gezaghebbend is, komt dat omdat Jezus volledig in harmonie is met zijn woord. Er is geen afstand tussen wat hij zegt en wat hij is. Hij is in zijn woord, hij is het Woord. Vandaag is het Woord van God gezaghebbend voor mij in de zin dat het mijn leven leidt en stuurt. Het is de meditatie over dit Woord die mij de belangrijkste richtlijnen voor mijn leven geeft. Dit Woord is gezaghebbend voor mij in de zin dat ik nederig streef ernaar om mij eraan te conformeren, zelfs met veel mislukkingen. Dit Woord is ook gezaghebbend in de manier waarop ik het ontvang.
We moeten het ook doorgeven, zodat het een pad is voor anderen. Het eeuwige leven wordt door verschillende volkeren door de eeuwen heen en door religies anders waargenomen. In de neolithische tijd geloofden mensen in het bestaan van de ziel, een principe dat verschilt van het lichaam. Ze bouwden monumentale monumenten waar ze de lichamen bewaarden, matrijzen van de ziel. De kamer onder de dolmens werd afgesloten door een deur met een gat waardoor de geesten van de begraven lichamen konden ontsnappen.
Isis, als de vrouw van Osiris, is de godin die geassocieerd wordt met begrafenisrituelen. Nadat ze dertien van de veertien lichaamsdelen van haar geliefde had gevonden, die was gedood en afgeslacht door haar jaloerse broer Set, gaf ze hem de adem van het eeuwige leven en baarde hem een zoon, Horus. Om van het eeuwige leven te genieten, moesten de Egyptenaren hun lichaam en naam intact houden. Het jodendom verkondigt de eeuwigheid van de ziel ; het eeuwige leven is een van de fundamenten van het joodse geloof.
De toekomstige wereld, of Olam haBa, is nauw verwant aan de joodse eschatologie en het messianisme. Het Nieuwe Testament verwijst 43 keer naar het eeuwige leven ; de auteur die het het vaakst noemt, is de apostel Johannes (17 keer in zijn evangelie, 6 keer in zijn eerste brief). Uit het evangelie van Jezus Christus volgens Johannes In die tijd onderwees Jezus in de synagoge van Kafarnaüm. Veel van zijn discipelen luisterden naar hem en zeiden : ‘Dit is een moeilijk woord ! Wie kan ernaar luisteren ?’
Jezus wist zelf dat zijn discipelen tegen hem morden. Toen zei hij tegen hen : «Neemt u dit kwalijk ? En wanneer u de Mensenzoon ziet opstijgen naar de plaats waar hij eerder was». Het is de geest die leven geeft ; het vlees is tot niets in staat. De woorden die ik tot u gesproken heb, zijn geest en leven. Maar er zijn sommigen onder u die niet geloven. Jezus wist van het begin af wie de ongelovigen waren en wie hem zouden verraden. Hij voegde eraan toe: Daarom heb ik u gezegd dat niemand tot mij kan komen, tenzij het hem door de Vader wordt gegeven.
Vanaf dat moment keerden velen van zijn discipelen zich om en hielden op met hem mee te gaan. Toen zei Jezus tegen de twaalf : “Wilt u ook weggaan ?” Simon Petrus antwoordde : “Heer, naar wie zouden we gaan ? U hebt woorden van eeuwig leven. Wij geloven en weten dat u de Heilige van God bent. (Joh. 6, 60-69) De afvalligheid van sommige discipelen Tot nu toe had Jezus ruzie gehad met de Joden, die min of meer tegen zijn leer waren. Nu verliet hij de synagoge, gevolgd door zijn discipelen, en sommigen van hen ondernamen actie. Er ontstond een geloofscrisis onder hen.
Deze discipelen volgden Hem in groten getale van plaats tot plaats om Zijn woord te horen en getuige te zijn van Zijn werken. Op een dag kon Jezus er zeventig van hen uitkiezen om op missie te sturen (Lc 10, 1).Voor velen was het einde van de toespraak buiten de maat van hun intelligentie en kracht. Hun commentaar : « Dit woord is hard» betekende niet alleen dat ze het moeilijk vonden om te begrijpen, maar eerder onmogelijk om te accepteren : wie kan ernaar luisteren en het in praktijk brengen ?
Deze discipelen namen Jezus’ laatste woorden letterlijk en materieel op, net als de Joden ; maar ze vonden een obstakel in de gedachte dat Jezus moest lijden en sterven voor het leven van de wereld en dat zij zelf de vruchten van Zijn dood moesten toe-eigenen door een mysterieuze gemeenschap met Hem. Dit schandaliseerde hen. Dit vooruitzicht was altijd een bron van ergernis voor de Joden en ook voor de apostelen, voordat ze de goddelijke Geest ontvingen. Voor velen is het vandaag de dag niet anders.
Jezus kende in zichzelf de geheime gemompel van de discipelen ; Hij zag meteen dat ze werden veroorzaakt door een falen van hun geloof : « Maakt dit u aanstoot, is het een aanleiding voor u om te vallen en af te vallen? » « Wat als u de Mensenzoon zag opstijgen naar waar hij eerst was? » (Joh. 6, 62) : Bedoelde Jezus dat ze toen nog meer aanstoot namen, of dat ze toen niet meer aanstoot namen ? Dit is de vraag die de uitleggers verdeeld heeft. Sommigen, die van mening zijn dat Jezus niet kon.
Sommigen, die van mening waren dat Jezus niet naar de hemel kon opstijgen, behalve door diepe vernedering en door de dood waarover hij sprak, dachten dat hij tegen zijn toehoorders wilde zeggen : « Daar zult u een veel grotere reden vinden om geschokt te zijn ».Anderen, die zich uitsluitend concentreerden op het idee van Christus’ hemelvaart en erheerlijking, dachten dat hij zijn toehoorders het vooruitzicht bood van een tijd waarin het voor hen gemakkelijker zou zijn om de spirituele betekenis van zijn woorden te begrijpen, om in hem te geloven, kortom, om niet langer geschokt te zijn door deze uitkomst voor veel van Jezus’ discipelen die tot dan toe niet in hem hadden geloofd.
Maar was het hetzelfde voor mannen die in de huidige situatie in Jezus’ woorden alleen een aanleiding vonden voor ergernis en afvalligheid ? Was het voor hen gemakkelijker om de persoon van Christus in zijn spiritualiteit te begrijpen en te accepteren, toen hij van hen gescheiden was en zij door geloof moesten wandelen en niet door aanschouwen ? Zou Jezus deze bemoediging, deze belofte kunnen geven aan luisteraars die zijn wonderen zagen, zijn woorden hoorden, maar hem toch in de steek lieten? ‘Omdat de woorden die ik tot u spreek geest en leven zijn, ligt de reden van de ergernis die ze u bezorgen niet in hen, maar in uw ongeloof’.
Jezus verzacht deze beschuldiging door het aantal mensen dat weigert in hem te geloven, hem te accepteren zoals hij zich zojuist aan hen had voorgesteld, terug te brengen tot een paar. Johannes geeft een uitleg: Jezus was niet verrast door deze geloofscrisis van zijn discipelen, hij had het verwacht, hij had het van tevoren in hun harten gezien. Hij wist vanaf het begin wie de mensen waren die niet geloofden en wie degene was die hem had verraden. Wat betekent het woord ‘van het begin af’ ? De meeste uitleggers geloven dat het het moment betekent waarop Jezus zijn bediening begon en discipelen begon te verzamelen.
Op dat moment kende Jezus hen nog niet. Het verlaten van een groot aantal discipelen bezorgde Jezus diepe droefheid; maar hij wist ook dat er een zuivering moest plaats vinden onder degenen die zich aan hem hadden gehecht, en hij was niet zozeer bezorgd over aantallen als wel over het oprechte geloof en de absolute toewijding van degenen die hem volgden in zijn vernederingen. Daarom stelde hij de twaalf apostelen die hij had uitgekozen deze ernstige en plechtige vraag : « Wilt u ook weggaan ? » Jezus wilde hen op de proef stellen en een volledig besluit in hen teweegbrengen, omdat hij om een volk met een oprechte wil vroeg.
Hij kende ze goed genoeg om te weten dat iedereen behalve Judas hem trouw zou blijven, en hij twijfelde niet aan hun antwoord, maar hij wilde het van hen horen, omdat Petrus’ prachtige belijdenis was om hun geloof te versterken. Simon Petrus antwoordde hem : Heer, naar wie zouden wij heengaan ? U hebt woorden van eeuwig leven’ (Joh. 6:68): deze woorden waren een kreet van de ziel, en Petrus sprak ze uit met volledige overtuiging, heilig enthousiasme en vurige liefde voor Jezus.
Petrus had al ervaren dat de woorden van Jezus woorden van eeuwig leven waren, die het onvergankelijke leven van de hemel bevatten en aan de ziel communiceerden. Hij bevestigde de verklaring van Jezus die hij had gehoord : « De woorden die ik tot u heb gesproken, zijn geest en leven ».Deze bevestiging van de objectieve waarheid van Jezus’ woorden werd gedaan met een intieme zekerheid gebaseerd op persoonlijke ervaring. Petrus’ belijdenis is dezelfde die plaatsvond, volgens de synoptici, in Caesarea Filippi.
Zo reageerde Jezus op Petrus’ bekentenis! Met welk een diep verdriet moest Jezus deze woorden uitspreken! Johannes wilde niet dat zijn lezers ook maar de geringste twijfel zouden hebben over de discipel die door Jezus werd aangewezen ; en, Jezus’ verdriet delend, noemde hij hem Judas, zoon van Simon Iskariot. Op zijn beurt kon hij niet anders dan dit vreselijke contrast aanwijzen : « Een van de twaalf zou hem hebben verraden ! ». Johannes werd pas later getroffen door dit contrast, want op het moment van Jezus’ verklaring wisten de discipelen over wie hij het had, en zij wisten het pas op het moment dat Judas zijn verraad uitvoerde.De onzekerheid waarin Jezus hen achterliet, bevatte een formidabele waarschuwing voor iedereen.
Diaken Michel Houyoux
Links naar andere christelijke sites
◊ fPreken on Line : klik hier om de krant te lezen → 21e zondag
◊ Society of African Mission Homilie voor de 21e zondag door het jaar 2024, jaar B
♥ Video Parochie St. Petrus’ Stoel te Antiochie, Eindhoven : klik hier → https://youtu.be/9KryAkJsjyk
